Στην ιστορία των λαών της γης υπήρξαν πράγματι μορφές κοινωνικής οργάνωσης που δεν γνώρισαν τον πόλεμο, και πάντα ελπίζουμε ότι θα υπάρξει κάποτε μια εποχή χωρίς πολέμους, έστω και αν τώρα η ελπίδα μας αυτή διαρκώς διαψεύδεται. Ο πόλεμος αποτελεί την καθημερινότητα. Οι ημέρες της ειρήνης εναλλάσσονται με εκείνες του πολέμου, η συνεχής ειρήνη ανήκει στην ουτοπία. Τι είναι όμως τελικά ο πόλεμος; Ένα κατ' εξοχήν απάνθρωπο φαινόμενο; Μια κορυφαία στιγμή αγώνος; Ένα ανθρωπολογικό φαινόμενο συνδεόμενο με το ανθρώπινο ορμέμφυτο της βίας, ή ένας ιστορικά προσδιορισμένος θεσμός;

Η μελέτη του αιώνιου αυτού προβλήματος είναι βεβαίως πέρα από τα όρια του παρόντος βιβλίου, ωστόσο η ιστορική προσέγγιση του πολέμου στην κλασική αρχαιότητα, μια εποχή θεμελιώδους σημασίας για τη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου, είναι προφανές ότι μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κατανόησή του. Η κεντρική θέση του φαινομένου του πολέμου στις σχέσεις ανάμεσα στις αρχαίες ελληνικές πόλεις, όπως και στην καθημερινή ζωή και σκέψη των Ελλήνων, τον καθιστούν ένα δομικό στοιχείο της αρχαίας ιστορίας και της αρχαίας σκέψης. Η μελέτη των πολύπλοκων θεσμικών και τεχνικών πλευρών του αποτελεί μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την κατανόηση της αρχαίας ιστορίας και του αρχαίου βίου γενικότερα. Στα εφτά κεφάλαια του παρόντος βιβλίου εξετάζεται κυρίως η τεχνική πλευρά του κλασικού πολέμου, ενώ σε μικρότερο βαθμό θίγονται οι υπόλοιπες όψεις του, πολιτική, κοινωνική και οικονομική. Η επιλογή δεν είναι τυχαία. Βασική επιδίωξη του συγγραφέα ήταν να προσφέρει ένα χρήσιμο βοήθημα για την κατανόηση της αρχαίας ιστορίας, μέσα από τη γνώση αυτού που στην καθορισμένη στιγμή ήταν εφικτό ή αναγκαίο, φωτίζοντας συγχρόνως τη σκοτεινή πλευρά μιας από τις πιο γόνιμες στιγμές της ανθρωπότητας. Όταν ο πόλεμος αποκτά ιδιαίτερη σημασία, τελειοποιούνται οι πολεμικές τεχνικές και διαπιστώνονται οι κανόνες που θα επιτρέψουν τη μετουσίωση του φαινομένου αυτού της θεσμοθετημένης βίας σ' έναν κώδικα επικοινωνίας.

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΟΛΟΓΙΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η ΟΠΛΙΤΙΚΗ ΦΑΛΑΓΞ (ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ, ΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΗ)
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
ΙΙ. Ο ΟΠΛΙΤΗΣ ΚΑΙ Η ΦΑΛΑΓΞ
ΙΙΙ. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΦΑΛΑΓΓΟΣ. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
IV. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΦΑΛΑΓΓΟΣ
V. Η ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΣ
VI. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΙΠΠΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΨΙΛΩΝ
VII. Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
VIII. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΦΑΛΑΓΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ 5ο ΣΤΟΝ 4ο ΑΙΩΝΑ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ
Ι. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΕΩΣ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΣ
ΙΙ. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ ΣΤΟΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟ ΠΟΛΕΜΟ
ΙΙΙ. Η ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ 4ου ΑΙΩΝΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Η ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΗ
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
ΙΙ. Η ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΗΣ. Η ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΗ ΩΣ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ
ΙΙΙ. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 4ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΗ
IV. ΤΟ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΧΥΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ
V. Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Ι. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
ΙΙ. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
ΙΙΙ. Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Η ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
ΙΙ. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ
ΙΙΙ. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
IV. Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Η ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ. ΜΙΣΘΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΤΕΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Η ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ι. ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΙΙ. ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΟΝΙΜΗ ΕΙΡΗΝΗ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ, ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

Για τον συγγραφέα:

Ο Γεώργιος Σταϊνχάουερ σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε διαδοχικά στις Εφορείες Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σπάρτης (Λακωνίας- Αρκαδίας), Αττικής και Πειραιώς. Η διδακτορική διατριβή του αναφέρεται στην ιστορία της ρωμαϊκής Σπάρτης. Έχει διδάξει Αρχαία Ιστορία και Επιγραφική στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και έχει δημοσιεύσει βιβλία και άρθρα με αντικείμενο την ιστορία, την αρχαιολογία και την τοπογραφία της Λακωνίας, του Πειραιά και των Αττικών δήμων. Από τις εκδόσεις Δ.Ν. Παπαδήμα κυκλοφορεί το βιβλίο του «Ο Πόλεμος στην Αρχαία Ελλάδα» (2000).