Η ΛΥΚΟΥΡΓΕΙΑ ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ
Η «Λυκούργεια» τετραλογία του Αισχύλου παρουσιάστηκε στο θέατρο της Αθήνας γύρω στο 460 π.Χ., μερικά μόλις χρόνια μετά την ομότιτλη τετραλογία του ποιητή Πολυφράσμονα (467 π.Χ.), σε μια εποχή κατά την οποία η ιδρυθείσα Αθηναϊκή Συμμαχία διεκδικούσε επιρροή στην περιοχή του Παγγαίου και του Στρυμόνα. Από την τετραλογία του Πολυφράσμονα έχει σωθεί μόνο ο τίτλος, από τη «Λυκούργεια» του Αισχύλου όμως σώζονται κάποια πενιχρά αποσπάσματα, τα οποία είναι δυνατό να μας οδηγήσουν στην ανασύνθεση των δραματικών γεγονότων.
Η θεομαχία του βασιλιά Λυκούργου κατά του Διονύσου είναι γνωστή από τον Όμηρο (Ζ 130-140), αλλά στον Αισχύλο τοποθετείται με σαφήνεια στη χώρα των Ηδωνών (στην περιοχή του Στρυμόνα) και συνδέεται με την αποστασία του Ορφέα από τον Διόνυσο και τον διαμελισμό του μουσικού ποιητή από τις βασσαρίδες μαινάδες της Θράκης. Ο συνδυασμός της δράσης δύο θεομάχων σε μια συνεχόμενη τετραλογία- και ομώνυμη μόνο του ενός- προκαλεί σοβαρά προβλήματα σε κάθε προσπάθεια ανασύνθεσης. Στην παρούσα δοκιμή η θεομαχία του Ορφέα θεωρείται συμπληρωματική και όχι παράλληλη της θεομαχίας του Λυκούργου, και συνδέεται με αυτήν εντασσόμενη στο ευρύτερο πλαίσιο της θρησκευτικής διένεξης του Διονύσου με τον Απόλλωνα με την προοπτική της συμφιλίωσης των δύο θεών στο χώρο της αρχαίας Θράκης.
Για την συγγραφέα:
Η Σμαρώ Νικολαΐδου- Αραμπατζή είναι Λέκτορας της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Κυρίως ασχολείται με την αρχαία ελληνική τραγωδία και ειδικότερα με τον ρόλο του Διονύσου στο αρχαίο δράμα.