ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ ΚΑΙ ΛΥΟΜΕΝΟΣ ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ
Στο τέρμα της θητείας μου στην Οξφόρδη, όπου κοντά στον E. R. Dodds μελετούσα τη θρησκευτική σκέψη των Ελλήνων ποιητών, θυμάμαι ότι ο δάσκαλος μου είπε, κλείνοντας ένα δοκίμιό μου και σφραγίζοντας το διάλογο: "Μου δίνεις το αίσθημα ότι εξετάζεις το κείμενο με το μικροσκόπιο". Περπατήσαμε σιωπηλοί ύστερα από το λόγο αυτόν. Καθώς χωριζόμασταν, γεφυρώνοντας τη σιωπή, πρόσθεσε: "Πες τα όμως όπως τα βλέπεις". Τούτο το βιβλίο, καθώς και οι προηγούμενες μελέτες μου, παρουσιάζει παρατηρήσεις μου που έγιναν με τη ματιά που ο δάσκαλος χαρακτήρισε χρησιμοποιώντας τη μεταφορά του μικροσκόπιου. Αλέξης Διαμαντόπουλος
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το πρόβλημα της "Προμήθειας"
Προβλήματα της νέας αθηναϊκής ηγεσίας (461-457 π.Χ.)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ: Η ΕΚΛΟΓΗ, ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΗ ΗΣΙΟΔΕΙΩΝ ΜΥΘΩΝ
ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΩΝ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΩΝ: ΝΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΩΝ, ΝΙΚΗΤΩΝ ΚΑΙ ΝΙΚΗΜΕΝΩΝ
Τιμαί και έδραι. Η έδρα του Δία και οι πάρεδροί του
Το παλαιό γένος του Ωκεανού έρχεται πρώτο στη νέα διανομή εδρών και τιμών
Η ένωση των δύο γενών· η Ωκεανίδα Ησιόνη
Τα πρώτα ερωτήματα που θέτουν τα δάνεια από τον Ησίοδο, οι αλλαγές στο γενεαλογικό στέμμα της Θεογονίας και η δομή της "Προμήθειας"
Η συμμετρική δομή της "Προμήθειας"
Απόλλων και Προμηθέας
Η ΑΙΣΧΥΛΕΙΑ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ
Χαρακτήρες Δία και Προμηθέα - ιδιότητες του Προμηθέα
Ο χρόνος της αλύγιστης άθλησης και φρουράς
Ο ευρετής, ο μάντης, η αντίσταση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΑΘΛΟΙ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Η προβολή του ʼργους· ο Αργείος ευεργέτης
Ηρακλής
ʼθλοι Ηρακλή - άθλοι Προμηθέα. Μια προσθήκη: άθλοι Ιώς
Οι ποιητικές μεταφορές: φρουρά - πορεία
Μέσα στο σπίτι - έξω στα πέρατα της γης
Συμπεράσματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ
ΤΗΝ ΕΠΑΥΡΙΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΠΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕ ΜΙΑ ΤΟΜΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Η αφήγηση και η κριτική των γεγονότων· τα νέα συνθήματα
Ο πρόλογος του "Δεσμώτη" (1-87)· τα συνθήματα του Κράτους
Η σκηνή του Ωκεανού (284-396)· ταλαιπωρία και ησυχία
Ο αγών Προμηθέα και Ωκεανίδων
Η σκηνή της Ιώς (561-886)· οι σκοποί και τα μέσα
Ο οίστρος
Η μέθοδος του Δία: πειθώ-ανάγκη
Η ΠΕΙΘΩ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Οι εικόνες του χαλινού και του ζυγού
Πότε μπαίνει η μεταφορά του ζυγού στο πολιτικό λεξιλόγιο
Μετά τα Μηδικά· μετά τη μεταρρύθμιση του 462
Το φρούριον του Λυόμενου
Συμπεράσματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΔΙΑ
ΑΘΕΜΙΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΞΟΥΣΙΩΝ
Το τέλος (το κύρος) των αρχόντων
Ο μη υπεύθυνος
Ο Δίας τύραννος
Τύραννοι και τυραννίδες στην Ορέστεια· η πρώτη εμφάνιση του θέματος στην τραγωδία
Οι όροι "τύραννος", "τυραννίς", "τυραννικός" στα αρχαιότερα, γνωστά έργα του Ευριπίδη και του Σοφοκλή
Οι μαρτυρίες των κωμωδιογράφων και του Θουκυδίδη
Συμπεράσματα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ
ΕΙΣ ΑΡΘΜΟΝ ΕΜΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΤΗΤΑ...
ΟΙ ΠΟΡΟΙ
Η Γη· ο Προμηθέας δοτήρ· οι όλβιοι ήρωες και το σιδήρεον γένος
Η εκλογή των προσώπων της "Προμήθειας"· ο χαρακτήρας τους και οι συμμετρικές τους αντιθέσεις
έστιν θάλασσα...
ΤΑ ΔΩΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΑ: ΜΑΝΤΗΣ, ΔΟΤΗΡ, ΦΡΟΥΡΟΣ
Τα πρόσωπα του μάντη στον Αισχύλο
Η ευθύνη του ποιητή και του μάντη
Συμπεράσματα
Η ΙΩ ΚΑΙ Ο ΟΙΣΤΡΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ· ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
απόλεμος όδε γ' ο πόλεμος, άπορα πόριμος...
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Εισαγωγή
Κεφ. Α'-Ε'
ΠΙΝΑΚΕΣ
Ι. ΟΝΟΜΑΤΩΝ, ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
II. ΧΩΡΙΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
III. ΞΕΝΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
Για τον συγγραφέα:
Ο Αλέξης Διαμαντόπουλος (1913-1989) γεννήθηκε και έζησε στην Αθήνα. Σπούδασε στη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και στα Πανεπιστήμια Βασιλείας και Οξφόρδης ελληνική λογοτεχνία, ιστορία και τέχνη του 5ου π.Χ. αιώνα. Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ασχολήθηκε με το αρχαίο θέατρο και δίδαξε επί σειρά ετών στο Μορφωτικό Σύλλογο «Αθήναιον», στη Χ.Ε.Ν. Αθηνών, στις Δραματικές Σχολές του Εθνικού Θεάτρου και του Ωδείου Αθηνών. Διετέλεσε Διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (1937-77). Έχει δημοσιεύσει δοκίμια και άρθρα σε ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά περιοδικά και εφημερίδες.
Ιπποκράτους 8, Αθήνα 106 79
HellasSites